ภาวะโซเดียมต่ำ (Hyponatremia) สัญญาณเตือนร่างกายไม่ สมดุล ที่ควรรู้ก่อนสาย

          ภาวะโซเดียมต่ำ หรือ Hyponatremia เป็นภาวะที่ระดับโซเดียมใน เลือดลดลงต่ำกว่าปกติ ซึ่งโดยทั่วไประดับโซเดียมควรอยู่ระหว่าง 135–145 มิลลิอีควิวาเลนต์ต่อลิตร (mEq/L) หากต่ำกว่า 135 mEq/L ถือว่า มีภาวะโซเดียมต่ำ ซึ่งอาจส่งผลต่อสมดุลของน้ำ ระบบประสาท กล้าม เนื้อ และความดันโลหิต โซเดียมเป็นแร่ธาตุสำคัญที่ช่วยรักษาสมดุลของของเหลวภายใน ร่างกาย เมื่อระดับโซเดียมต่ำ น้ำจะเคลื่อนเข้าสู่เซลล์มากขึ้น โดยเฉพาะในสมอง อาจทำให้เกิดอาการอันตราย เช่น สมองบวมน้ำ หมด สติ หรือเสียชีวิตได้ 

สาเหตุของภาวะโซเดียมต่ำ เกิดได้จากหลายปัจจัย โดยสามารถแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ตาม สมดุลของน้ำในร่างกาย 

          1. ภาวะน้ำและโซเดียมลดลง(Hypovolemic Hyponatremia) 

• การสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากอาการอาเจียนหรือท้องเสีย

• เหงื่อออกมาก จากการออกกำลังกายหรืออากาศร้อน

• การใช้ยาขับปัสสาวะเป็นระยะเวลานาน

• การเสียเลือดหรือของเหลวจำนวนมากจากบาดแผลหรือกาผ่าตัด

          2. ภาวะน้ำมากเกิน (Hypervolemic Hyponatremia) 

• โรคหัวใจล้มเหลว

• โรคตับแข็ง

• โรคไตเรื้อรัง ภาวะเหล่านี้ทำให้ร่างกายกักเก็บน้ำไว้มากกว่าปกติ ส่งผลให้โซเดียมในเลือด“ถูกเจือจาง” 

          3. ภาวะน้ำปกติแต่โซเดียมต่ำ (Euvolemic Hyponatremia) 

• เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมนADH (ภาวะ SIADH) ซึ่งมัก ตรวจพบโรคร่วมในระยะต่อมา เช่น ปอดอักเสบ เนื้องอก 

• การดื่มน้ำมากเกินไปและรับประทานอาหารน้อย เช่น ผู้ป่วยจิตเวช ที่ดื่มน้ำปริมาณมาก ผู้ป่วยติดสุราที่ขาดสารอาหาร

• โรคต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ และต่อมหมวกไตทำงานต่ำ

• การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาต้านซึมเศร้า ยากันชัก หรือยาขับปัสสาวะ

อาการของภาวะโซเดียมต่ำ จะขึ้นอยู่กับความรุนแรงและความเร็วของ การลดระดับโซเดียมในเลือดอาการเบื้องต้น 

• อ่อนเพลีย

• คลื่นไส้

• กล้ามเนื้อเกร็งหรืออ่อนแรง

          ภาวะโซเดียมต่ำ (Hyponatremia) อาจดูเป็นเรื่องเล็ก แต่ถ้าปล่อยไว้ โดยไม่รักษาอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ หรือผู้ ป่วยโรคเรื้อรัง หากมีอาการอ่อนแรง สับสน หรือชัก ควรรีบเข้ารับการ ตรวจรักษาโดยแพทย์ทันที 

          ที่มา : โรงพยาบาลพญาไท